مطالب پزشکی Medical Articles

مطالب پزشکی

ساق پا از نظر چگونگی ساخت و پرداخت آن به دو قسمت تقسیم می‌شود:

1)   قسمت داخلی استخوان ساق پا

2)   قسمت میانی یا اصلی استخوان ساق پا

برای دیدن کامل مطالب به ادامه مطلب بروید.

ساق پا از نظر چگونگی ساخت و پرداخت آن به دو قسمت تقسیم می‌شود:

1)   قسمت داخلی استخوان ساق پا

2)   قسمت میانی یا اصلی استخوان ساق پا

ساق پا از نظر نقطه اصابت ضربه به چند بخش تقسیم می‌شود:

1)   هنگام انجام ضربه و حمله معمولاً بخش میانی یا اصلی ساق پا عهده‌دار این وظیفه مهم است.

2)   هنگام دفاع ضربه حریف هم معمولاً بخش میانی و اصلی ساق پا محل اصابت ضربه حریف است.

3)   هنگام حمله حریف به داخل ساق پای ما بخش داخلی ساق پا محل اصابت ضربه حریف است.

فاکتورهای لازم و اساسی جهت اجرای یک ضربه قوی و کاربردی ساق پا:

1-   قدرت عضلات جهت اجرای یک ضربه قوی با قدرت و سرعت لازم.

2-   رعایت اصل هماهنگی بین عضلات درگیر و انتقال قدرت به ساق پا.

3-   رعایت کامل زاویه اجرای ضربه.

4-   رعایت فاصله بین خود و حریف.

5-   خودباوری و اعتماد به نفس با استفاده از تمرینات سخت جسمی و پرورش روح.

6-   ساخته وپرداخته کردن ساق پا جهت انجام ضربه مورد نظر.

7-   اجرای ضربه به محل مورد نظر با دید لازم.

فاکتورهای لازم و اساسی جهت انجام یک دفاع قوی و موثر با ساق پا:

1.   ساخته و پرداخته بودن ساق پا به دلیل اصابت مستقیم با ضربه حریف.

2.   هماهنگی بین مجموع عضلات درگیر به جهت حفظ تعادل عمومی بدن در هنگام دفاع.

3.   رعایت زاویه صحیح دفاع ساق.

4.   رعایت فاصله بین خود و حریف.

5.   خودباوری و اعتماد به نفس و اعتقاد به داشتن

ساق‌های آهنین و استفاده آنها در دفاع ضربات حریف.

مراحل ساخت و پرداخت ساق پا و مدت زمان تمرین آن:

لازم به توضیح است برای دارا بودن ساق‌هایی با قابلیت‌های منحصر بفرد10 مرحله تمرین بسیار سخت و واقعاً طاقت‌فرسا وجود داشته که در زمانی به میزان 2 ساعت تمرین روزانه و اختصاصی ساق پا و در مدت حداقل 8 سال شخص قابلیت‌های بی‌نظیر آن را درک و حس خواهد نمود.

جهت استحضار علاقه‌مندان این‌که این‌جانب از سال 81  الی اکنون، 10 مرحله تمرین چگونگی ساخت و پرداخت ساق پا را از استادی گرانقدر با قابلیت‌های واقعاً بی‌نظیر در ساق پا‌ها آموزش دیده و تاکنون که قریب 8 سال می‌گذرد دارای ساق‌هایی پینه بسته که حتی یکبار دچار صدمه و آسیب و یا مبتلا به سایر امراض معمول از قبیل پوکی استخوان، درد استخوان و ... نشده‌ام.

البته مجدداً لازم به ذکر است اینجانب در طول سابقه ورزشی به کرّات صدمات و بیماری‌های ساق پا را که نتیجه‌ی تمرینات غلط و غیرعلمی بوده را به عینه دیده و دوستان را به انجام و آموزش از افراد فاقد صلاحیت دعوت نمی‌نمایم؛ ولیکن مطابق با این جمله معروف که جوینده یابنده است با تحقیق و پژوهش هستند اساتید گرانقدری که مجهز به ساق‌های بی‌نظیر می‌باشند و عزیزان می‌توانند با مراجعه به ایشان مراحل ساخت ساق‌های خود را به صورت علمی فرا بگیرند.  انشاء ا..

آسیب و شکستگی بینی ( Nasal fracture ) 

پیش زمینه

در ورزشکاران شکستگی بینی در اثر ضربه در ورزشهای تماسی و یا افتادن رخ می دهد. شکستگی استخوانهای بینی شایعترین شکستگی ناحیه گونه ای صورت می باشد . بخاطر قرار داشتن بینی در خط وسط و در جلوی ساختارهای مهم صورت پزشک باید نواحی زیر بینی را نیز مد نظر داشته باشد.

شکستگی بینی در مردان دو برابر زنان رخ می دهد.

شایعترین علت شکستگی بینی را ضایعات ورزشی و مجادلات بین افراد می باشند. سایر علل نادر شامل افتادن و صدمات ناشی از پرتاب شدن از روی دوچرخه یا موتور می باشد

آناتومی کاربردی

بینی از دو بخش استخوانی و غضروفی شکل می گیرد. تیغه میانی بینی که شایعترین محل آسیب های بینی می باشد در عقب از 4 استخوان نازک و در جلو از غضروف میانی بینی تشکیل می گردد. خونرسانی بینی توسط شاخه های صورتی و چشمی ( افتالمیک ) و کامی صورت می گیرد.

بیومکانیک ورزشی

هر نوع ضربه به قسمت میانی صورت چه از روبرو چه از طرفین می تواند منجر به آسیب استخوانی یا غضروفی بینی گردد. ضربات از روبرو نسبت به از طرفین باید قدرت بیشتری داشته باشند تا سبب آسیب و شکستگی بینی شوند.

در بچه احتمال آسیب غضروفی بیشتر است چرا که میزان و نسبت غضروف به استخوان بینی در بچه ها بیشتر است. از سویی بخاطر خاصیت الاستیک استخوان در بچه ها احتمال شکستگی استخوانی جابجا نشده یا به اصطلاح ( green stick ) بیشتر است.

شرح حال

هر شرح حالی از افتادن یا ضربه به وسط صورت باید شک به شکستگی بینی را برانگیزد

باید جزئیات ضربه مثل جهت آن و شدت ضربه پرسیده شود

معاینه

در موارد شکستگی بینی باید شواهد این امر بررسی گردد مهمترین یافته تغییر شکل بینی است. سایر علائم شامل تورم، خراشیدگی پوست بینی و صورت، خونمردگی و خونریزی از بینی است. باید معاینه دقیق اعصاب جمجمه ای صورت گیرد

بررسی های تصویری

• عکس رادیوگرافی ساده : 50% شکستگی های بینی را نشان نمی دهد بعلاوه ضایعات غضروف های بینی را نیز نشان نمی دهد لذا بصورت روتین استفاده نمی گردد

• facial x-ray series :  در صورتی که به آسیب ساختمانهای صورت مشکوک بودیم انجام می دهیم

• CT scan : بهترین اطلاعات در مورد وسعت و نوع آسیب به بینی و ساختمانهای صورت را به ما می دهد. اگر چه می تواند ضایعات غضروفی را نشان ندهد

درمان

در فاز حاد آسیب قرار دادن یخ روی بینی و بالا نگه داشتن سر برای کاهش تورم صورت میگیرد

مداخله جراحی صورت تغییر شکل واضح و یا انسداد بینی و یا آسیب به مجرای بینی – اشکی و یا ساختارهای صورتی اندیکاسیون دارد

بازگشت به مسابقه

شکستگی های بدون عارضه بدون تغییر شکل بینی نباید ورزشکار را از میادین دور کند و فرد می تواند در عرض دو هفته با استفاده از محافظ صورت ورزشهای غیر تماسی را انجام دهد . در فرد بالغ سالم شکستگی بینی در عرض 3 هفته جوش می خورد.

آسیب و ضربه مغزی در ورزش ( Concussion)       

پیش زمینه

ضربه مغزی عمدتاً ناشی از ضربات و تروما به سر بوده و سبب تغییر در وضعیت ذهنی و روانی با یا بدون تغییر در سطح هوشیاری می شوند. تغییر در وضعیت ذهنی به دنبال ضربه وارده به سر می تواند سبب تغییر شخصیت، حافظه (از بین رفتن حافظه)، نقایص عصبی یا فقدان هوشیاری گردد.

آسیبهای مغزی ملایم ناشی از ضربه امری شایع در ورزشهای تماسی و بدنبال برخوردهای ورزشی است.

بیومکانیک ورزشی

مکانیسم آسیب سر در ورزشهای مختلف متفاوت است. مکانیسم های احتمالی آسیب دیدگی شامل نیروهای فشارنده ( اصابت ضربه به سر یا شکستگی صورت سبب آسیب مغز در محل مورد اصابت ناشی از فشرده شدن مغز در آن ناحیه ) یا نیروهای کششی وارده به سر ( سبب آسیب مغز در سمت مقابل جهت کشیده شدن سر ) یا اعمال نیروهای چرخشی روی سر(مثل پرتاب شدن از روی موتور و غلت زدن ).

تمام مکانیسم های ذکر شده سبب تغییر در خونرسانی، کارکرد و نیاز به انرژی مناطق خاصی از مغز شده و سبب اختلال عملکرد آن بخش صدمه دیده می شوند.

شرح حال

• معمولاً بدنبال ضربه به سر و آسیب مغزی حالت بهت زدگی و گیجی در فاز حاد وجود داشته است.

• امکان دارد فرد نتواند به سوالات ساده پاسخ بدهد یا با تاخیر جواب دهد و حالت هیجانی متغیری را تجربه کند.

• بسیاری از ورزشکاران بدنبال ضربه دچار سر درد می شوند.

• امکان دارد علائم بینایی مثل تاری دید، دوبینی یا جرقه های بینایی وجود داشته باشد.

• امکان دارد فراموشی زمان قبل از ضربه یا بعد از آن وجود داشته باشد و فرد مکانیسم صدمه به سر را به خاطر نیاورد که البته این فراموشی فقط زمان اندکی قبل از صدمه و زمان متغیری بعد از صدمه را شامل می شود.

• شرح حالی از استفراغ مداوم می تواند مطرح کننده آسیب مهم مغزی و افزایش احتمالی فشار داخل جمجمه باشد.

• همچنین سر درد تشدید شونده، عدم آگاهی پیشرونده نسبت به زمان و مکان و تغییر سطح هوشیاری هم می توانند نشان دهنده افزایش فشار مغزی باشند و باید بسرعت بررسی و درمان شوند. معمولاً علت افزایش فشار مغزی خونریزی های مغزی اند.

• باید سابقه صدمات قبلی به ناحیه سر حتماً پرسیده شود.

معاینه

• در بیمار غیر هوشیار باید فوراً راه هوایی، تنفس و جریان خون ( تنفس و قلب) بررسی گردد.

• در بیمار هوشیار در یک محل آرام دور از هم تیمی ها و مربی باید وضعیت روانی و شناختی بررسی گردد.

• اولین امر در معاینه بالینی بیمار مشاهده دقیق ظاهر وی است.

• باید برای بررسی آسیب گردن و جمجمه سر و گردن لمس شوند.

• باید استخوانهای صورت مثل فک فوقانی، فک تحتانی و کاسه چشمی لمس و از نظر شکستگی همراه احتمالی بررسی شوند.

• باز و بسته گردن دهان برای ارزیابی آسیب احتمالی در مفصل بین فک تحتانی و استخوان گیجگاهی و یا شکستگی های فک تحتانی لازم است.

• مشاهده در لمس بینی از نظر تغییر شکل و حساسیت در  لمس برای بررسی شکستگی احتمالی آن.

• وجود ترشحات شکاف و آبکی پایدار از گوش یا بینی احتمال شکستگی کف جمجمه را مطرح می کند.

• بررسی حرکات چشم به اطراف، رفلکس مردمک و سطح چشم.

• ارزیابی قدرت و حس در اندام فوقانی و تحتانی

• ارزیابی تعادل و هماهنگی عضلات.

• تکرار معاینات هر 15 دقیقه ( در کنار زمین ) تا رفع کامل علائم و بعد می توان اجازه برگشت به رقابت را داد.

• اگر طی 15 دقیقه علائم برطرف نشود نباید به ورزشکار اجازه بازگشت به رقابت داده شود و باید به اورژانس ارجاع گردد.

علل آسیب های مغزی در ورزشکاران

• سابقه آسیب قبلی به سر یک فاکتور مهم برای ابتلا به یک صدمه مغزی پایدار محسوب می گردد.

• ریسک ابتلا به یک آسیب و اختلال پایدار مغزی در کسی که دچار آسیب جدید شده و قبلاً یکبار دیگر هم سابقه آسیب به سر را داشته است حدود 5-4 برابر است.

• عدم استفاده از محافظهای دهانی.

• کلاه محافظ نامناسب.

• استعداد ژنتیکی که سبب می گردد در دو فرد با صدمه یکسان یکی دچار اختلال پایدار شود و دیگری نشود.

بررسی های تصویری

سی تی اسکن:

• سی تی اسکن می رود تا به روش ارجح در بررسی صدمات حاد وارده به سر درآید.

• برتری های سی تی اسکن بر ام آر آی در 3 مورد است : اول اینکه خونریزی حاد را بهتر نشان می دهد، دوم اینکه سریعتر انجام می گیرد و سوم اینکه در پایش بیمار کاربردی تر از ام آر آی می باشد.

• اندیکاسیون ها برای درخواست سی تی اسکن عبارتند از : علائم فوکال عصبی، GCS کمتر از 15، علائم افزایش فشار مغزی و تشنج بدنبال ضربه به سر.

ام آر آی :

• ام آر آی روش ارجح در بیمارانی است که علائم پایدار دارند ( بیش از 7 روز ) یا دچار تغییرات عصبی دیورس می شوند می باشند.

• خونریزی مغزی تاخیری یا آهسته گسترش یابنده را ام آر آی بهتر نشان می دهد.

تستهای عصبی – روانی :

• انجام تست های عصبی – روانی توسط متخصص در اغلب موارد در مورد ورزشکارانی که دچار ضربه به سر و علائم عصبی بدنبال آن شده اند لازم است.

درمان

• در موارد خونریزی های زیر تخت شانه ای بدنبال ضربه به سر فرد دچار کاهش و فقدان هوشیاری پایداری می گردد و باید بسرعت جراحی شود.

• خونریزی زیر عنکبوتیه خود را با سر درد شدید بدتر شونده و علائم افزایش فشار داخل جعبه ای نشان می دهد و نیاز به جراحی اورژانس دارد.

• در افرادی که بدنبال آسیب و صدمه ناشی از ضربه به سر هنوز علائم دارند اصابت ضربه مجدد می تواند به تورم شدید و کشنده بافت مغز منجر گردد.

• سندرم ناشی از ضربه سر (post concussion syndrome) خود را بصورت بروز علائم طولانی مدت بدنبال ضربه سر نشان می دهد این علائم که امکان دارد مدتها بعد از ضربه به سر ادامه پیدا کند عبارتند از : سر درد، گیجی، اختلال حافظه، فقدان میل جنسی، اختلال تعادل و حساسیت به نور و صدا و تمرکز مختل شده و گاهی افسردگی و اضطراب.

• اغلب ورزشکارانی که دچار ضربه به سر می شوند طی 48-24 ساعت علائمشان بهبود می یابد و معمولاً درصورت دچار شدن به سردرد، سردردشان طی 4-2 هفته بهبود می یابد . باید در افرادی که علائمشان بیش از یک هفته طول کشیده یک شرح حال کامل از نظر قدرت تمرکز، هیجانات و علائم همراه گرفته شود.

بازگشت به تمرین

ملاک های اصلی برای بازگشت به رقابت و تمرینات ورزشی متعدد و متفاوتند ولی بطور کلی می توان به موارد زیر اشاره نمود : زمانیکه تمامی علائم آسیب رفع شوند، بازگشت کامل حافظه و تمرکز مناسب، و عدم وجود علائم در تستهای تحریکی ( یک سری تستهای ورزشی که سبب افزایش فشار خون و ضربان قلب می شوند و فرد نباید در حین انجام این تستها دچار علائم شود ).

منظور از رفع کامل علائم هم بهبود هرگونه ناپایداری هیجانی ( خنده ناگهانی یا ناراحتی ناگهانی )، بهبود اختلالات خلقی بدنبال ضربه ( افسردگی) و بهبود توجه و تمرکز می باشد.